สายไฟ THW มีกี่สี? รู้ให้ชัดก่อนติดตั้งระบบไฟฟ้า เพื่อความปลอดภัยสูงสุด
สายไฟ THW หรือชื่อเต็ม ๆ คือ Thermoplastic Heat and Water-resistant เป็นสายไฟหุ้มฉนวน PVC ที่ทนทานต่อความร้อนและความชื้น เหมาะสำหรับระบบไฟฟ้ากำลังในบ้าน โรงงานอุตสาหกรรม หรืออาคารทั่วไป เพราะใช้กับแรงดันไฟฟ้าต่ำไม่เกิน 450/750 โวลต์
ในงานระบบไฟฟ้า ไม่ว่าจะเป็นงานติดตั้งในบ้าน โรงงาน หรืออาคารขนาดใหญ่ สีของสายไฟ ถือเป็นหัวใจสำคัญที่ช่วยให้ทุกอย่างเป็นระเบียบ ปลอดภัย และทำให้ระบบไฟฟ้าทำงานได้อย่างถูกต้อง หลายคนอาจมองข้ามเรื่อง “สีของสายไฟ” ไป คิดว่าแค่เลือกสายไฟที่ใช้งานได้ก็พอ แต่ความจริงแล้ว สีของสายไฟถูกกำหนดด้วยมาตรฐานสากลและกฎหมาย เพื่อให้การทำงานในระบบไฟฟ้าปลอดภัยทั้งในระยะสั้นและยาว
สีของสายไฟคือ “ภาษากลาง” ในระบบไฟฟ้า
ถ้าหากคุณเป็นช่างไฟที่ต้องเดินสายไฟในบ้าน หรือระบบโรงงานที่มีสายไฟเป็นร้อย ๆ เส้น การระบุหน้าที่ของสายไฟแต่ละเส้นโดยใช้สี คือ ภาษากลางที่เข้าใจได้ง่ายที่สุด ไม่ว่าคุณจะทำงานคนเดียว หรือส่งต่องานให้ช่างไฟคนอื่นต่อ สีของสายไฟจะช่วยให้
- ระบุได้ทันทีว่าสายไหนคือสายเฟส, นิวทรัล, หรือสายดิน
- ลดความสับสนและความผิดพลาดในการติดตั้งหรือซ่อมแซม
- ทำให้งานเดินสายไฟเป็นระบบระเบียบ ช่วยให้บำรุงรักษาง่าย
- การใช้สีที่ชัดเจนตามมาตรฐานเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการสื่อสารบทบาทของสายไฟในระบบไฟฟ้า
ไฟฟ้าเป็นสิ่งที่มองไม่เห็น ถ้าเดินสายไฟไม่ถูกต้องหรือเชื่อมต่อผิดสาย ก็อาจเกิด ไฟฟ้าลัดวงจร หรือไฟดูด ซึ่งเป็นอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สินของตัวคุณเอง
ตัวอย่างความเสี่ยงที่เกิดจากการไม่ใช้สีตามมาตรฐาน
- ต่อสายเฟสผิดเป็นสายดิน: ทำให้เกิดไฟฟ้ารั่วและเสี่ยงต่อไฟดูด
- ไม่แยกสายเฟสและสายนิวทรัล: ระบบไฟฟ้าไม่สมดุล ทำให้เครื่องใช้ไฟฟ้าเสียหาย
- ติดตั้งระบบไฟฟ้าโดยไม่ใช้สายดิน (สีเขียวคาดเหลือง): เมื่อเกิดไฟฟ้ารั่ว ไฟจะกระจายเข้าตัวอุปกรณ์และผู้ใช้งาน
ดังนั้น สีของสายไฟที่ถูกต้องจึงเป็น เกราะป้องกันสำคัญ ที่ช่วยลดความเสี่ยงของอุบัติเหตุไฟฟ้า
สีสายไฟ THW ตามมาตรฐาน มอก. และสากล IEC คืออะไร?
ในประเทศไทย มาตรฐานสายไฟ THW ที่เราใช้คือ มอก. 11-2553 ซึ่งสอดคล้องกับมาตรฐานสากล IEC 60227 โดยกำหนดสีของสายไฟดังนี้
สายไฟ THW สีน้ำตาล
ความหมาย: เป็นสายเฟสหลัก หรือ “สายไฟที่มีกระแสไฟเข้า”
การใช้งาน: เหมาะสำหรับการส่งกระแสไฟไปยังอุปกรณ์ต่าง ๆ ในระบบไฟฟ้า เช่น ปลั๊กไฟ หลอดไฟ เครื่องใช้ไฟฟ้า
สายไฟ THW สีดำ
ความหมาย: สายเฟสรอง ในระบบไฟฟ้า 3 เฟส
การใช้งาน: แยกเฟสให้ชัดเจน ช่วยป้องกันความสับสนในงานเดินสายไฟขนาดใหญ่ ในอาคารใหญ่ ๆ โรงงาน หรือระบบไฟฟ้าที่มีโหลดเยอะ
สายไฟ THW สีเทา
ความหมาย: สายเฟสที่ 3 (สำหรับระบบ 3 เฟส)
การใช้งาน: ใช้กับงานที่ต้องการจ่ายไฟสมดุลทั้ง 3 เฟส เช่น งานติดตั้งเครื่องจักรหรือโรงงานเหมาะกับโรงงานหรือระบบไฟที่มีโหลดสูง
สายไฟ THW สีฟ้า
ความหมาย: สายนิวทรัล หรือ “Neutral” ทำหน้าที่นำกระแสไฟกลับ
การใช้งาน: ใช้เชื่อมต่อกับระบบไฟฟ้าหลัก ทำให้วงจรสมบูรณ์ ใช้ร่วมกับสายเฟสเสมอ เช่น น้ำตาล-ฟ้า, ดำ-ฟ้า
สายไฟ THW สีเขียวคาดเหลือง
ความหมาย: สายดิน หรือ “Ground”
การใช้งาน: ระบายกระแสไฟฟ้าที่รั่วไหลลงสู่พื้นดิน ช่วยป้องกันอันตรายจากไฟดูดและไฟฟ้าลัดวงจร ขาดไม่ได้เด็ดขาด โดยเฉพาะกับเครื่องใช้ไฟฟ้าหรือระบบที่ต้องการความปลอดภัยสูง
ทำไมสีของสายไฟ THW ถึงสำคัญ?
- ความปลอดภัยต้องมาก่อน
การแยกสีสายไฟทำให้ช่างไฟและผู้ติดตั้งเข้าใจทันทีว่าสายไหนทำหน้าที่อะไร ช่วยป้องกันอุบัติเหตุ เช่น:
ต่อสายเฟสผิดเป็นสายดิน → ไฟรั่ว ไฟดูด
ไม่แยกสายนิวทรัล → ระบบไฟไม่สมดุล เสี่ยงไฟฟ้าลัดวงจร
- ง่ายต่อการติดตั้งและซ่อมบำรุง
ลองคิดภาพว่าคุณต้องไล่สายไฟเป็นร้อยเส้นในโรงงาน ถ้าสายทุกเส้นเป็นสีเดียวกันคงปวดหัวแย่! การใช้สีตามมาตรฐานช่วยให้ไล่สายไฟง่ายขึ้น แก้ปัญหาได้เร็วกว่า
- มาตรฐานสากล = ความน่าเชื่อถือ
ประเทศไทยใช้มาตรฐาน มอก. 11-2553 ซึ่งสอดคล้องกับ IEC 60227 การทำตามมาตรฐานนี้ทำให้ระบบไฟฟ้ามีคุณภาพและปลอดภัยระดับสากล
ข้อดีของการเดินสายไฟ THW ตามสีมาตรฐาน
- ปลอดภัย 100%: ลดความเสี่ยงจากไฟฟ้าลัดวงจรหรือไฟดูด
- ทำงานง่ายขึ้น: ติดตั้งและซ่อมแซมระบบไฟฟ้าได้รวดเร็วขึ้น
- รองรับงานระบบซับซ้อน: โดยเฉพาะในโรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้ระบบไฟ 3 เฟส
เทคนิคเลือกใช้สายไฟ THW ให้เหมาะกับงาน
- งานติดตั้งในบ้าน ใช้สายสีน้ำตาล (เฟส) และสีฟ้า (นิวทรัล) ส่วนสายดินต้องใช้สีเขียวคาดเหลืองเท่านั้น
- งานระบบไฟ 3 เฟส ใช้สายเฟส 3 สี คือ น้ำตาล, ดำ, เทา พร้อมสายนิวทรัลสีฟ้า และสายดินสีเขียวคาดเหลือง
- การเช็คมาตรฐาน ก่อนซื้อ ให้ตรวจสอบว่าสายไฟมีเครื่องหมาย มอก. 11-2553 บนฉลากเสมอ
ตัวอย่างการใช้งานสายไฟตามสีที่ถูกต้อง
บ้านพักอาศัย
- เดินสายเฟสด้วยสีน้ำตาล
- เดินสายนิวทรัลด้วยสีฟ้า
- เดินสายดินด้วยสีเขียวคาดเหลือง
โรงงานหรือระบบ 3 เฟส
- เฟส 1 ใช้สีน้ำตาล
- เฟส 2 ใช้สีดำ
- เฟส 3 ใช้สีเทา
- สายนิวทรัลใช้สีฟ้า
- สายดินใช้สีเขียวคาดเหลือง
สรุป
การเลือกใช้สายไฟ THW ตามสีและมาตรฐาน มอก. ไม่ใช่แค่ทำให้ระบบไฟฟ้าทำงานได้ดีขึ้น แต่ยังช่วยเพิ่มความปลอดภัยให้กับทุกคนในบ้านหรือโรงงาน สีของสายไฟไม่ใช่แค่เรื่องเล็ก ๆ แต่เป็นเรื่องใหญ่ที่ช่วย ป้องกันอุบัติเหตุ ทำให้การติดตั้งเป็นระบบ และตรงตามมาตรฐานสากล การเข้าใจความหมายของแต่ละสีช่วยให้คุณสามารถเดินสายไฟได้อย่างถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นบ้านหรือโรงงาน
